mamikely

Tolom-panafahana inona , hoy ianao ? :

Valiny : tolom-panafahana an'i Madagasikara, izay efa nanana ny fiandrianam-pireneny taloha, nefa nozanahan'ny Frantsay, ary dia mody nomeny fahaleovantena t@ taona 60, kanefa dia ny zaza navelany no notendreny hitondra an'i Madagasikara, ary mazava ho azy fa mitohy ny fanjanahana fa @ endrika ankolaka : toe-karena, fampianarana, fiarovana…

Isika ankehitriny izao aza dia mbola mandova ny tarazo rehetra navelan'izany fanjanahana izany (fomba fijery, fisainana…)

Iza no nafahana ? : i Madagasikara sy ny vahoakany ary indrindra ny toe-tsainy izay voazanaka

Iza no mpanafaka ? : ireo rehetra tonga saina t@ izany fotoana izany. Ny nampalahelo fotsiny dia nisy foana ny mpanararaotra (opportuniste) izay nanodina ny tolona ho @ tombontsoany manokana. Dia mbola misy io h@ izao. Fa ny irariana dia mba hieritreritra izy ireny, ary izay rehetra tena tia tanindrazana kosa dia hiroso hatrany, fa tsy maintsy avotana i Madaga-sikara

Tsy fanadino ny Tantara satria ny Firenena tsy manana ary tsy mahafantatra ny Tantarany dia Firenena tsy ho afaka handroso na oviana na oviana.

Teny fahatsiarovana sy fanomezam-boninahitra

Teny fahatsiarovana sy fanomezam-boninahitra ho an'ireo namohy ny ainy tamin'ny tolona nataon'ny vahoaka Malagasy ( nitaky fahafahana, fanongotana ny tsy rariny ,famerenana ny teny Malagasy ...) no entiko hankalazana io daty lehibe eo amin'ny tantaram-pirenena io.

Betsaka tamin'ireo fenitra ireo no nanjavona, nefa dingana iray lehibe no vita raha ny ho avy lavitra no jerena .Betsaka tamin'ireo maty tamin'izany no tsy fantatra anarana (indrindra ireo "zomaka " avy tetsy sy teroa ; soa ihany fa mba nisy tonon-kira nataon-dry Mahaleo ho an'ireo Malagasy ireo, rahefa nihira ry zareo hoe "matimaty foana tamin'ny rotaka "). Misy fahatsiarovana manokana ataoko ho an'Itompokolahy Rasamizanany Georges, izay talehan'ny gazety Andry-Pilier tamin'izany, ary nandany ny fiainany manontolo ho an'ny tolom-bahoaka. Maty tsy nisy voninahitra .

Tsy ho hadino anie ireo olon-tsotra namoy ny ainy ireo !…  

Tsy fanadino ny Tantara

« Tsy fanadinona ny Tantara, satria ny Firenena tsy manana ary tsy mahafantatra ny Tantarany dia Firenena tsy ho afaka handroso na oviana na oviana. »

Ka maninona ny mpitondra no tsy manome hasina izany fahatsiarovana izany ?

Tsy asiany sira akory ilay izy na dia fehezam-boninkazo iray aza tsy napetrany akory !

Marina ny voalazanao, fa toa zary hadino ny mahatsiahy ny tantaram- pirenentsika. Ohatra ity 13 Mai 72 ity. Toa atahorana aza ny fankalazana izany. Ampirisihana anefa ny mpitondra ankehitriny hanao zavatra tena manamarika io vanim-potoana io @ ho avy, fa tsy ho variana mametraka tsangambato hahatsiarovana ny olo-malaza sasany avy any ivelany, tahaka izay hita eo Ampefiloha.

Mba hahatanteraka izany anefa dia ampirisihana koa ny olon-tsotra, ny manam-pahaizana momba ny tantara ary ny mpikaroka rehetra mba hanatevina ny zava-pantatra momba io fihetseham-bahoaka io- ary tsy io ihany fa ny taty aoriana ihany koa- . Ary mety ihany koa raha mba ifantohana ny fikarohana momba ny zava-mitranga ankehitriny (histoire contem-poraine) fa tsy dia hoe ny zavatra lasa foana no andaniana mondron-kery.

Ny lasa lavitra, ny lasa akaiky : ireny rehetra ireny no mitambatra ho tantara fanoitran'ny ankehitriny.

Amin'izao fankalazana ny tsingerin-taonan'ny tolona…

Amin'izao fankalazana ny tsingerin-taonan'ny tolona notaritin'ireo manam-pahaizana Malagasy sy ny mpianatra teto Antananarivo, ka niafara tamin'ny fianjeran'ny fanjakana PSD izao, dia tsy miala tsiny raha mampahatsiahy ny zava-nitranga sy niainako ny tantara.

Rehefa avy nifandrombahan'ireo manamboninahitra ambony isan-tsokajiny ny fahefam-panjakana, ka nifamonoan'izy ireo mihitsy aza, (anisan'ireo namoy ny ainy tamin'izany ady izany moa i Tompokolahy Ratsimandrava Richard), dia niaraha nahita fa i Ratsiraka Didier no tafavoaka nandresy tamin'izany adin'ny begrady izany (Election 30/12/1975).

Tsapa tokoa 31 taona aty aorinan'ny 13 May 1972, fa vao mainka manome vahana ny mpomba ny fampiharana didy jadona eto Madagasikara ny zava-mitranga ankehitriny.

Ny mpanao politika, mpandainga sy mpamita-bahoaka avokoa ny ankamaroany, ka tsy maharesy lahatra vahoaka izay tsy mihaino afa-tsy izay mety hahazoany saosy ( io izao no anisan'ireo voambolana vaovao nipoitra tamin'ny faran'ny taonjato faha 20 teto Madagasikara)

Ireo mpandraharaha tsy mieritreritra afa-tsy ny fampisondrotana ny fari-panan'izy samirery.

Ary ny valalabemandry kosa moa dia miaina anatin'ny haizin'ny fanhantrana tanteraka ny 96% ny Malagasy, ka mihinana am-bolony tsy fidiny ny ankamaroany mba tsy ho faty noana.

Samy manaiky nefa ny maro fa ny fisian'ny fanjakana tan-dalàna matanjaka no vaha olana, saingy miara-miaiky ihany koa ny manan-tsaina fa mitondra mankany amin'ny fahaverezan'ny firenena ny fanaparam-pahefana sy fampiasana izany hiarovana ny tombotsoan'olom-bitsy.

Tanindrazana, Madagasikara, Malagasy

(Atolotro noho ny fitsingerenana faha-31 taonan'ny
fihetsiketseham-bahoaka Volana Mai 1972)

Saika zary lava reny ho'aho ny torinao mahantra
Torimasonao nihanaka teny an'alim-batravatra
Torimasonao voadinitry ny jaly sy ny tsetra
Heniky ny nofy ratsy toa tsy hanana fifetra
Raha ny omaly no ambara
O ! ry Madagasikara.

Saingy mihodina ho'aho ny tany, misosa foana ny fotoana
Indro taitra ankehitriny tamin'ny tory an-taranoana
Izay voatahiry sy voarakitra tao anaty ran'ny olona
Ka nanosika azy hitroatra, ary hiady sy hitolona
Hanao sorona ny tena
Ho fiavotam-pirenena

Dia niely sy nanerana ny Nosy manontolo
Ilay rivo-pahafahana, fikatsahana hanolo
Ilay fiandrianam-pirenena toa nizera sy nikoro
Ainga teraka avy am-pon'ireo tanora tsy mba toro
… Maty iny ny ankiray
Ho maritiora hampiray
Lamba mainty, fahanginana, manamarika ny saona
No nitevika tan-tratran'ireo tovo tafahoana
Fo sy saina tafatambatra, hamakivaky ny tanàna
Hanambara sy hitory, toa hanao teny ierana
Fa ho an'i Madagasikara
Miarin-doha ny tantara…

Kanjo, kanjo… alinalina, alin'ny zoma hariva
Ali-mampihorohoro, toa manambara fa madiva
Manadivana sahady, manadivana sahady
Ny hihodinan'ny tantara, mainka koa hihamafy ny ady
Hisikinan-kerin-tsaina
Ho eny an-tanjona ilaina…

Lehilahy marobe, mirongorongo fiadiana
Tsy mataho-n'inon'inona, na ny ra hikoriana
No nanao fahirano ny efitrano fivoriana
Ka nampiasa herisetra hanerena mba hangina
Tanora maro, lahy sy vavy
Rehareham-pianakavy…

Injao manako moramora, eny an-tsefak'ito vohitra
Tonom-bavaka sy hira, mifanjevo, mitontohitra
« Aza manadino ahy, ry Mpihaino vavaka »
« O ! iza no hanavotra ahy », any an-kitsok'ito lavaka ?…
E ! voasambotra izy ireo
Ka miantsa sy mifeo…

Indreny eny, fiara maro, mamakivaky ny tanàna
Mitondra ireo tanora fo efa reraka sy hana
Hiazo lalana tsy fantatra hitodiana any ho any
Lanaky ny aritory sy efa disaka tomany
Vao mihoitra dia fefena
Na dia ho an'ny Firenena…

Eo ambany tahon-tsaina, tsy misy saina akory miatrika
No mihodim-paribolana ireo zatovo mifanatrika
Dia miredona tsy tana : « Ry tanindrazay malala ! »
Ho mandramaty ny fitiavako, ho anao tsy miala
Fa masina e ! ny Firenena
Ka afoiko e ! ny tena…

Topimaso, farajery avy eny ankoatrahoatra
No nampombaina moramora ny tomany izay nitroatra
Mantsy roso izany dia, fa ho any an-tsesitany
Ndeha hilaozana avokoa ny havan-tiana, ny akany…
Indry ery i Nosilava
Mitanondrika ny tava…
Very toky ny fanahy
Mangenahena sy manahy…

Androtr'iny, asabotsy, herisetra toa niniana
Tifi-basy variraraka no nasetry fitakiana
Zatovo maro miampatrampatra, aina maro sesehena
No nafoy tan-dalambe noho ity firenena
Nihoson-dra ilay toerana
Noho ny habibibiana tsy erana…

Tsy very maina anefa ireny, fa toy ny zezika nafafy
Hampitrebona, haniry, ny faniriana tao anaty
Tsy hitsahatra ny tolona
Mandrapisy zon'ny olona
Fa ho an'i Madagasikara
Miarin-doha ny Tantara !…